هد هارد چیست و چکاری انجام میدهد؟
برای بازیابی اطلاعات هارد دیسک با هد خراب، اول از همه شما باید چند چیز مهم درباره هارد دیسک را بدانید:
- هد خواندن و نوشتن هارد دیسک چیست؟
- من فقط می‌خواهم اطلاعاتم را از هارد خارج کنم چرا باید هد خواندن و نوشتن هارددیسک را عوض کنم؟
بیایید با عکس زیر شروع کنیم تا به صورت بصری ببینید که می‌خواهم در مورد چه بحث کنیم.
درست مانند گرامافون؛ در داخل هارددیسک اجزای متحرکی وجود دارد. این ساده‌ترین راه برای توصیف آن چیزی است که در هارد وجود دارد. دقیقا مانند یک گرامافون، در هارددیسک‌ها پلاترهایی وجود دارد. پلاتر جایی است که داده‌ها در آن جا نوشته و از آنجا خوانده می‌شود. همچنین، هد خواندن و نوشتن قطعه‌ای در هارددیسک است که در واقع در انتهای بازوی محرک واقع شده و وظیفه خواندن و نوشتن اطلاعات پلاتر را دارند.
چرا شما برای بازیابی اطلاعات نیاز به تعویض هد خراب دارید؟
وقتی که سوزن گرامافون خراب می‌شود شما برای این که اطلاعات به طور صحیحی خوانده شوند باید سوزن گرامافون را عوض کنید. این همان فرآیندی است که متخصص بازیابی اطلاعات هارد با استفاده از تجهیزات و تجربه در کار ریکاوری اطلاعات، هنگام خرابی هد خواندن و نوشتن انجام میدهد. این هدها در حقیقت در هوا شناور هستند و با فاصله خیلی کم(تار مو) از پلاترهای چرخان که با سرعت 5400 تا 12000 دور در دقیقه می‌چرخند فاصله دارند. برای آشنایی با تکنولوژی ذخیره سازی هارددیسک کلیک کنید.
چرا هد خراب می‌شود؟
خرابی هد خواندن و نوشتن در یک هارددیسک به دلایل زیادی می‌تواند آسیب ببیند:
- فرسایش
- ضربه خوردن هارد
- برخورد هد با پلاترها
- نوسان برق
- شوک‌های الکتریکی
- کار نکردن طولانی مدت هارد
- و اساسا هر چیزی که با هد برخورد داشته باشد.
در داخل هارد دیسک معمولا چند پلاتر وجود دارد که در بالای همدیگر به صورت پشته‌ای قرار گرفته‌اند. معمولا داده‌ها در بالا و پایین پلاترها نوشته می‌شوند که در این صورت یک هد خواندن و نوشتن در بالا و زیر هر پلات وجود خواهد داشت. بنابراین به عبارت بهتر اگر یک هارددیسک دارای سه پلاتر باشد معمولا شش هد خواندن و نوشتن وجود دارد.
چرا در هنگام خرابی هد، هارد نیاز به تعمیر دارد؟
وقتی که هد خراب می‌شود هارددیسک شما نیاز به تعمیر پیدا می‌کند چون که هد آسیب دیده قادر به خواندن یا نوشتن اطلاعات در پلاتر نیست. وقتی این اتفاق می‌افتد ممکن است هارد با تجهیزات تخصصی بازیابی اطلاعات کاملا کاربردی تعمیر شود و یا ممکن است به هیچ وجه قادر نباشید به همان تنظیمات اولیه دست پیدا کنید. از علائم خرابی هد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- صدای کلیک کردن در حالی که هارد در حال کار است و پلاترها می‌چرخند.
- صداق بوق
- صدای کلیک کردن و سپس توقف چرخش هارد
- صدای خراشیدن
- صدای تق تق
خرابی یک هد خواندن و نوشتن به این معنا نیست که همه هدها خراب شده‌اند. در هر زمانی ممکن است یک یا چند هد خراب شود و بقیه ممکن است به خوبی کار کنند. اما اگر خرابی هارد ایجاد شود احتمالا پلاترها آسیب می‌بینند و در نتیجه اطلاعات شما غیرقابل دستیابی خواهد شد.
نکته : هاردی که هدش به هر صورت آسیب دیده و دیگر قادر به کار کردن نیست امکان تعمیر برای استفاده مجدد نخواهد داشت و در اینجا منظور از تعمیر، راه اندازی مجدد هد فقط به منظور استخراج با ارزش اطلاعات است .
چرا شما نباید با هارد دیسکی که دارای علائم خرابی هد است کار کنید؟
وقتی که هد خواندن و نوشتن خراب می‌شود و نیاز به تعمیر هد هارد دیسک خراب پیدا می‌کنید، شما با روشن کردن هارد و استفاده از آن صداهای غیرعادی خواهید شنید که به شما هشدار میدهد آسیب دیدگی با خرابی هد رخ داده است. کار کردن با هارددیسکی که دارای هد خراب است منجر به خراش خوردن پلاتر و پاک شدن مواد مغناطیسی روی پلاتر که اطلاعات شما در آن ذخیره شده است می‌شود.
با توجه به این که کدام هد از کار افتاده، تعیین می‌شود که آیا می‌توان بدون تعویض هد، اطلاعات موجود در هارددیسک را بازیابی اطلاعات کرد یا خیر. اگر هد منطقه مورد نظر شما آسیب دیده باشید، هارد قادر به بازیابی اطلاعات بدون تعمیر نخواهد بود. (منظور جراحی هارد است)
در این مواقع مهندسین با تجهیزات بازیابی اطلاعات حرفه‌ای می‌توانند هارد را باز کنند و هدهای خراب و شکسته را تعویض کنند. در این حالت به منظور داشتن بازیابی کامل و ایمیج کامل از درایو مورد نظر لازم است که کل پشته را تعویض کنید. (تعویض فقط یک هد امکان پذیر نیست)
فرآیند تغییر یا تعویض هد خراب
تعمیر هد هارد دیسک خراب یا تعویض هد، یک فرایند بسیار خسته کننده است که به مهارت، تجربه و محیط مناسب نیاز دارد. برای تغییر هد به یک اهدا کننده مناسب نیز نیاز دارید (هارد مشابه). درست مانند بیمارانی که به بیماری کلیه مبتلا شده‌اند و نیاز به پیوند دارند، باید یک اهدا کننده که دقیقا مشخصات مشابهی با هارد دیسک را دارد پیدا کنید. هنگامی که یک اهدا کننده مناسب پیدا شد، به کلین روم یا اتاق تمیز نیاز خواهید داشت تا فضایی بدون گرد و غبار را در اختیار داشته باشید.
استاندارد صنعتی برای کلین روم بازیابی اطلاعات ISO 5 CLASS 100 است. هد از درایو اهدا کننده برداشته می‌شود و به هارد خراب پیوند داده می‌شود. هر گونه اشتباهی در طی این فرآیند می‌تواند هد اهدا کننده را خراب کند و به طور بالقوه پلاترها خراش می‌خورند.
نکته: امکان بازیابی اطلاعات هارد دیسک با هد خراب و رسیدن به اطلاعات در پروسه جراحی یا همان تعویض هد بین 50 تا 80 درصد خواهد بود.