اگر اطلاعات خصوصی را در رایانه خود ذخیره کرده‌اید و بعداً آن‌ها را حذف کردید، باید مطمئن شوید که اطلاعات پاک شده قابل بازیابی نیستند. در غیر این صورت هر کسی می‌تواند آن‌ها را ریکاوری کند، حتی سال‌ها پس از حذف آن‌ها. تأیید این واقعیت که بعضی مواقع اهمیت اطمینان از پاک شدن اطلاعات شما برای همیشه تا چه اندازه مهم است غیر قابل انکار می‌باشد. پس باید درباره نحوه جلوگیری از ریکاوری هارد اطلاعاتی داشته باشید.
اگر قصد فروش هارد اکسترنال خود را دارید، می‌توانید تمام اطلاعات موجود در هارد اکسترنال را حذف کنید. اما آیا می‌دانید اطلاعات حذف شده یا فرمت شده روی هارد دیسک، توسط نرم افزار بازیابی اطلاعات یا سرویس بازیابی اطلاعات قابل ریکاوری است. بنابراین، خطرناک است اگر هارد اکسترنال خود را بدون از بین بردن تمام داده‌های خصوصی، به افراد دیگر بفروشید. هر کاربری می‌تواند اطلاعات شما را از هارد اکسترنال خالی شده بازیابی کند.
نحوه جلوگیری از ریکاوری اطلاعات هارد
آیا می‌دانید نحوه جلوگیری از ریکاوری هارد اکسترنال یا اینترنال چگونه است؟ گاهی ممکن است به دنبال بازیابی فایل‌هایی باشید که اشتباهاً حذف شده‌اند اما در برخی شرایط هدف، جلوگیری از ریکاوری فایل‌های محرمانه توسط دیگران است. در ادامه مطلب برای حل این مشکل و پیشگیری از بازیابی اطلاعات با ما همراه باشید.
زمانی که اطلاعات خود از قبیل عکس، فیلم، داکیومنت و دیگر موارد را حذف می‌کنید در واقع فایل مورد نظر حتی پس از خالی کردن سطل زباله و یا فرمت کردن پارتیشن نیز روی هارد درایو شما موجود است. این موضوع به شما و دیگران اجازه می‌دهد فایل‌های پاک شده را ریکاوری کنید. مورد دوم اغلب زمانی رخ می‌دهد که می‌خواهید از شر کامپیوتر یا لپتاپ قدیمی‌تان راحت شوید و قابلیت بازیابی فایل‌ها کمی برای شما نگران‌کننده است.
چرا جلوگیری از ریکاوری هارد مهم است؟
فایل‌های پاک شده غالبا بازیابی می شوند و این مشکل هنگام دادن سیستم شخصی خود به فردی دیگر می‌تواند مشکل ساز باشد. خواه داده‌های حساس مالی، اسناد تجاری یا عکس های شخصی باشد فرقی ندارد هر کسی که به سیستم شخصی شما درسترسی پیدا کند می‌تواند اطلاعات هارد را بازیابی کند. اگر نمی‌خواهید اطلاعات شخصی و خصوصی که دارید به دست کسی بیافتد باید از بازیابی اطلاعات هارد خود جلوگیری کنید.
اکثر کاربران سیستم‌های رایانه‌ای می‌خواهند بدانند که چگونه هارد را فرمت کنیم که ریکاوری نشود. کاربران می‌توانند در این پست آموزش ببینند چگونه فایل های خود را حذف کنند که قابل بازیابی نباشد و از روش‌هایی که نحوه جلوگیری از بازیابی اطلاعات هارد را نشان می‌دهد به شما آموزش خواهیم داد تا از داده‌های خود محافظت کنید.
زمانی که فایلی را حذف می‌کنید چه اتفاقی می‌افتد؟
ویندوز و دیگر سیستم عامل‌ها با استفاده از اشاره گرها، فایل‌های شما را در هارد درایو ردیابی می‌کنند. هر فایل و فولدری روی هارد دیسک دارای یک اشاره گر است که نقطه آغاز و پایان داده‌های یک فایل را به اطلاع ویندوز می‌رساند. زمانی که فایلی را حذف می‌کنید، ویندوز اشاره گر را حذف کرده و سکتورهایی را که شامل اطلاعات در دسترس فایل است علامت‌گذاری می‌کند. فایل حذف شده از نظر سیستم فایل‌ها دیگر روی هارد درایو شما وجود ندارد و سکتورهای در بردارنده داده‌های آن به عنوان فضای خالی تلقی می‌شوند.
اگرچه تا زمانی که ویندوز روی سکتورهای دربردارنده محتوای فایل چیزی ننویسد، فایل هنوز قابل بازیابی است. یک برنامه بازیابی اطلاعات قادر است بعد از پاک شدن فایل ها، هارد شما را اسکن کرده و اطلاعات هارد شما را بازیابی کند. اگر بخشی از فایل حذف شده و رونویسی شده باشد، برنامه بازیابی اطلاعات تنها می‌تواند بخشی از داده‌ها را بازگرداند. باید توجه داشته باشید که این روش در مورد هاردهای درایو حالت جامد یا SSD کارساز نخواهد بود.
چرا با حذف کامل اطلاعات از هارد آن‌ها از بین نمی‌روند؟
حتماً این سؤال برایتان پیش آمده که چرا زمانی که فایلی را حذف می‌کنید، کامپیوتر آن را فوراً از بین نمی‌برد؟ جواب ساده است. حذف کردن اشاره گر فایل و علامت‌گذاری فضای ایجاد شده به عنوان فضای خالی، عملی بسیار سریع است. در مقابل، حذف یک فایل از طریق رونویسی داده‌ها زمان بسیار بیشتری می‌طلبد. برای مثال حذف کردن فایلی ۱۰ گیگابایتی به سرعت انجام میشود، در صورتی که اگر بخواهید محتویات آن را به طور کامل حذف کنید ممکن است چند دقیقه‌ای معطل شوید؛ درست مثل زمانی که می‌خواهید چنین حجمی از داده را روی هارد درایو کپی کنید.
ویندوز و دیگر سیستم عامل‌ها به منظور بهبود عملکرد و صرفه‌جویی در زمان، محتوای فایل را حذف نمی‌کنند. بنابراین اگر می‌خواهید فایل‌هایتان به طور کامل حذف شده و قابل بازیابی نباشد، می‌توانید فایل‌های دیگری را جایگزین آن‌ها کرده یا از برنامه‌های کاربردی مختص این کار استفاده کنید.
بخوانید: رایج ترین سوالات درباره ریکاوری اطلاعات هارد و سرور
نحوه حذف شدن اطلاعات از درایو SSD
هیچ کدام از مواردی که در بالا ذکر شد در مورد درایو حالت جامد یا SSD کارساز نیست. هارد اس اس دی از فرمان TRIM بهره می‌برد، فایل‌های حذف شده فوراً از بین رفته و دیگر قابل بازیابی نخواهند بود. اساساً داده‌ها قابل رونویسی در سلول‌های حافظه فلش و نوشتن داده‌های جدید نبوده و برای این کار ابتدا باید محتوای حافظه فلش را حذف کرد. سیستم عامل شما فوراً فایل‌ها را به منظور افزایش سرعت عمل نوشتن داده‌های بعدی حذف می‌کند و اگر داده‌ها را فوراً حذف نکند، برای نوشتن داده‌ها ابتدا باید حافظه فلش را پاک‌سازی کرد. این موضوع باعث شده پس از مدتی نوشتن داده‌ها روی حافظه SDD کندتر شود. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه مقاله تفاوت حذف شدن اطلاعات از هارد SSD با هارد دیسک HDD تا چه اندازه است؟ را مطالعه بفرمایید.
چکار کنیم اطلاعات ریکاوری نشود؟
حال می‌رسیم به جواب این سوال که چگونه هارد را فرمت کنیم که ریکاوری نشود یا بهترین نحوه جلوگیری از ریکاوری هارد کدام است ؟ پس به نکات زیر به دقت توجه کنید:
Low Level کردن هارد: Low Level Format کردن به این معناست که هارد به حالت کارخانه برمیگردد و کلیه اطلاعات صفر شده و برای همیشه نابود خواهند شد. با استفاده از برخی نرم‌افزارها از جمله نرم‌افزاری که به همین نام هم در بازار موجود است می‌توان اطلاعات را برای همیشه از بین برد. حتی پنتانگون نیز خود از این نرم افزار استفاده می‌کند.
فرمت کردن همیشگی اطلاعات – بعد از انجام عملیات پاک کردن دائمی، فایل‌ها توسط هیچ نرم‌افزار بازیابی اطلاعاتی ریکاوری نمی‌شود. اگر هنگام فرمت کردن یک درایو تیک قسمت Quick Format را بردارید همان عمل Wipe کردن اطلاعات صورت میرگیرد و هیچگاه داده‌ها توسط هیچ راه حل بازیابی اطلاعاتی ریکاوری نمی‌شوند.
بازنویسی اطلاعات (Over Write) – این عملیات شامل تغییر داده‌ها است که توسط نوشتن شدن اطلاعات جدید روی اطلاعات قبلی انجام میشود. اگر اطلاعات را بازنویسی کنید داده‌های حذف شده قابل بازیابی نیستند.
نحوه جلوگیری از ریکاوری هارد اکسترنال یا اینترنال با استفاده از نرم‌افزار
اگر شما در سیستم خود اطلاعات خصوصی و محرمانه‌ای مانند اسناد مالی و اطلاعات حساس دیگری دارید که نگران هستید فرد دیگری آن‌ها را ریکاوری کند، اگر شما در حال فروش و یا در اختیار گذاشتن کامپیوتر یا هارد خود هستید شما می‌توانید با حدف کامل اطلاعات و جلوگیری از ریکاوری فایل‌ها نگرانی خود را برطرف کنید. شما می‌توانید برنامه‌هایی که به طور خودکار فضای خالی هارد شما را با نوشتن اطلاعات دیگر در آن پاک می‌کنند هارد خود را به طور کامل پاک کنید و از ریکاوری هارد خود حلوگیری کنید. یکی از برنامه‌هایی که برای این کار می‌توانید استفاده کنید برنامه CCLeaner است.
برای این که مطمئن شوید که اطلاعات شما قابل بازیابی نیست میرتوانید یک برنامه file-shredding مانند Erase برای حذف کامل اطلاعات خود استفاده کنید. این برنامه نه تنها اطلاعات شما را پاک میرکند بلکه فضای هارد شما را با رونویسی کردن اطلاعات اشغال و اطلاعات قبلی شما را به طور کامل پاک میرکند به طوری که اطلاعات شما دیگر قابل بازیابی و ریکاوری نخواهد بود. با این حال شما ممکن است در پارتیشنرهای دیگر کپیرهایی از اطلاعات خود را نگه داشته باشید که از این طریق باز هم اطلاعات شما به خطر می‌افتد بنابراین همیشه سیستم خود را برای کپی اطلاعات چک کنید.
نکاتی درباره ریکاوری اطلاعات هارد فرمت شده
اگر به صورت تصادفی فایلی را حذف کرده و اکنون به آن نیاز دارید باید چند نکته را در نظر بگیرید:
1- باید هرچه زودتر فایل مورد نظر را بازیابی کنید: هر چه ویندوز فایل‌های بیشتری را روی هارد درایو شما ذخیره کند، احتمال رونویسی شدن فایل‌های حذف شده بیشتر خواهد شد. اگر می‌خواهید از بازیابی فایل‌هایتان مطمئن باشید باید هر چه سریع‌تر عملیات بازیابی را شروع کنید.
2- تا جایی که امکان دارد استفاده از هارد درایو را کاهش دهید: بهترین راه برای بازیابی اطلاعات، خاموش کردن کامپیوتر پس از حذف فایل مورد نظر، قرار دادن هارد درایو روی کامپیوتری دیگر و بازیابی فایل توسط سیستم عاملی است که روی هارد درایو دیگری در حال اجراست.
نکته ضروری : ویندوز دارای ابزار پیش‌فرضی برای بازیابی فایل‌ها نیست ولی ابزارهای زیادی برای انجام این کار وجود دارد که اغلب کرک شده هستند. Recuva یکی از برنامه های بازیابی اطلاعاتی است که توسط توسعه دهندگان CCleanear ساخته شده است که می‌توان برای ریکاوری هارد فرمت شده استفاده کرد. اما ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که از هیچ برنامه ریکاوری اطلاعاتی استفاده نکنید و برای ریکاوری اطلاعات هارد خود به یک مرکز بازیابی اطلاعات مراجعه کنید چونکه اکثر برنامه های موجود در اینترنت (مخصوصا برنامه های رایگان) بازیابی اطلاعاتی که به شما وعده می دهند را انجام نمی دهند و در نتیجه اطلاعات ارزشمند شما با رونویسی اطلاعات از بین خواهد رفت.
حالا متوجه شدید نحوه جلوگیری از ریکاوری هارد چگونه است و باید چکار کنید که اطلاعات برای همیشه غیر قابل ریکاوری باشند. اگر سوالی در این مورد دارید یا مطلبی هم به ذهن شما میرسد در زیر این پست با ما در میان بگذارید .